Postępowanie rehabilitacyjne pooperacyjne
W postępowaniu rehabilitacyjnym pooperacyjnym należy uwzględnić wskazanie do operacji, wiek pacjenta i jego wydolność ogólną. Inne wymagania oraz możliwości oddziaływania terapeutycznego będą stawiane przed chorymi ze zmianami zwyrodnieniowymi, inne u pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów czy zmianami pourazowymi, co wynika ze sposobu osadzenia endoprotezy.
Cele postępowania rehabilitacyjnego po endoprotezoplastyce stawu biodrowego [1, 2, 6, 15, 29, 37]:
• ochrona przed przemieszczeniem się implantu,
• odzyskanie siły funkcjonalnej,
• wzmocnienie siły i napięcia mięśniowego w kończynach dolnych, mięśniach posturalnych,
• zapobieganie infekcjom pooperacyjnym,
• profilaktyka przeciwzakrzepowa,
• wczesna pionizacja i doskonalenie chodu o kulach,
• uzyskanie bezbolesnego zakresu ruchomości za pomocą szyny CPM we wczesnym okresie rehabilitacji,
• rozluźnienie przykurczonych mięśni (zgięciowych, przywiedzeniowych).
Celem kinezyterapii bezpośredniej po zabiegu jest niedopuszczenie do powikłań ze strony układu oddechowego i krążenia. Ćwiczenia oddechowe zapobiegają zaleganiu wydzieliny w drzewie oskrzelowym, która pogarsza wentylację i może prowadzić do zapalenia płuc, natomiast ćwiczenia czynne i izometryczne ułatwiają lepsze gojenie rany pooperacyjnej [20, 38]. Pacjent operowany z dostępu tylno-bocznego i tylnego bezwzględnie nie powinien wykonywać ruchów zgięcia powyżej 90°, przywiedzenia przekraczającego linię środkową ciała oraz rotacji wewnętrznej. Przy dostępie przednim i bocznym należy wyeliminować ruchy: wyprostu, przywiedzenia i rotacji zewnętrznej. Kończynę operowaną należy ułożyć w wyproście oraz w lekkim odwiedzeniu w stawie biodrowym, w pozycji pośredniej, z zabezpieczeniem przed rotacją zewnętrzną za pomocą klina ułożonego między kolanami oraz w łusce derotacyjnej. Klin zabezpiecza przed bezwiednym wykonaniem niepożądanego ruchu, w szczególności podczas snu. W późniejszym etapie może służyć jako podpora dla kończyny operowanej w pozycji leżenia na boku [6, 29, 32).