Kifoza piersiowa – postępowanie fizjoterapeutyczne i rehabilitacyjne

Kifoza piersiowa po raz pierwszy została opisana już w starożytności przez Hipokratesa. Sama nazwa pochodzi natomiast z języka greckiego i oznacza nic innego jak „garb". Deformacja ta niesie ze sobą wiele dolegliwości, a ponadto uchodzi za problem natury estetycznej. Jakie objawy niesie ze sobą kifoza piersiowa? Czy da się wyleczyć tę wadę?

Kifoza piersiowa - co to jest?

Kifoza piersiowa sama w sobie nie jest chorobą. Mimo to stanowi stan patologiczny i charakteryzuje się wklęsłym wygięciem kręgosłupa w okolicy klatki piersiowej. W praktyce tego rodzaju krzywizna sprawia, że plecy wyglądają na zaokrąglone.

Wszelkie deformacje kręgosłupa wiążą się z nieprzyjemnymi objawami. W przypadku kifozy są to:

  • zaokrąglenie w okolicy ramion i łopatek, a także wypchnięcie klatki piersiowej do przodu,
  • ból w dolnej części szyi, górnym odcinku pleców oraz w okolicy łopatek i klatki piersiowej,
  • trudności z oddychaniem, zwłaszcza podczas większego wysiłku fizycznego,
  • zmniejszona elastyczność kręgosłupa, utrudniająca wykonywanie pewnych ruchów,
  • zmniejszona siła mięśniowa, a co za tym idzie - osłabienie siły mięśni pleców i ramion,
  • niska samoocena oraz jakość życia.

Kifoza piersiowa - przyczyny występowania

Kifoza piersiowa pogłębiona występuje niezależnie od wieku i ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Warto jednak wyróżnić czynniki związane z trybem życia, a także współwystępujące schorzenia, mogące przyczyniać się do zwiększenia ryzyka powstania deformacji. Są to między innymi:

  • wady postawy (na przykład garbienie się lub zaokrąglenie ramion),
  • choroby zwyrodnieniowe stawów,
  • reumatoidalne zapalenie stawów,
  • uszkodzenia stawów międzykręgowych,
  • choroby układowe tkanki łącznej,
  • toczeń,
  • wszelkie przebyte urazy kręgosłupa,
  • złe nawyki (między innymi długotrwałe siedzenie w niewłaściwej pozycji, siedzący tryb życia, niewłaściwa pozycja podczas podnoszenia ciężarów, noszenie plecaków),
  • niektóre choroby neurologiczne.

Kifoza piersiowa u dzieci

Niestety, kifoza piersiowa u dzieci to równie powszechne zjawisko. Jeśli więc zaobserwujemy u najmłodszych nieprawidłową postawę ciała, powinniśmy jak najszybciej udać się do specjalisty w celu skorygowania wady. W niektórych przypadkach garbienie się może wynikać z urazów kręgosłupa, nabytych lub wrodzonych chorób układu kostnego, a także problemów neurologicznych.

Czy istnieje wrodzona kifoza piersiowa? Otóż tak. Jest jednak niezwykle rzadka i często bezpośrednio związana z nieprawidłowym rozwojem kręgów lub zaburzeniami rozwoju mięśni oraz tkanek miękkich w okolicy klatki piersiowej. Musimy jednak pamiętać, że ten rodzaj kifozy najczęściej współwystępuje z innymi wadami (na przykład serca bądź układu oddechowego), dostrzegalnymi już na etapie badań prenatalnych lub nieco później, ale jeszcze przed porodem.

Pamiętajmy, że wszelkie urazy kręgosłupa u dzieci, a także wady postawy mogą rzutować na przyszłość i być niebezpieczne. Nie zwlekajmy z wizytą kontrolną, jeśli zauważamy nieprawidłowością.

Kifoza piersiowa - leczenie

W zależności od przyczyny wystąpienia kifozy piersiowej, a także ogólnego stanu zdrowia pacjenta i dolegliwości, które u niego występują, stosuje się różne metody leczenia. Mają one na celu korekcję postawy ciała, redukcję bólu, a także poprawę jakości życia. W przypadku, gdy wygięcie kręgosłupa przyjmuje łagodne formy, zastosowanie znajdują zarówno terapie manualne, jak i ćwiczenia wzmacniające poszczególne partie mięśni, a także zwiększające elastyczność oraz zakres ruchu. Ponadto niezwykle istotna okazuje się edukacja w zakresie prawidłowej postawy czy zdrowego, aktywnego trybu życia. Jei natomiast pacjentem jest dziecko, powinniśmy również mieć na uwadze dopasowanie odpowiednich plecaków, zapobiegających przeciążeniom.

W przypadku osób, u których kifoza piersiowa jest bezpośrednio związana z chorobami układu kostno-stawowego lub innymi problemami zdrowotnymi, leczenie skupia się przede wszystkim na wyeliminowaniu podstawowego źródła. Niejednokrotnie przydatne okazują się leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, a także rehabilitacja. Możliwe jest też leczenie chirurgiczne, jednak znajduje ono zastosowanie tylko w ciężkich przypadkach.

Jeśli zmagamy się z kifozą pogłębioną z poważnymi skrzywieniami kręgosłupa, leczenie może być bardziej skomplikowane i wymagać długotrwałej terapii.

Kifoza piersiowa - rehabilitacja i fizjoterapia

Podobnie, jak w przypadku każdej innej metody leczenia kifozy piersiowej, to, jakie postępowanie rehabilitacyjne zostanie wprowadzone, zależy przede wszystkim od stopnia deformacji kręgosłupa i źródła problemu. Niemniej jednak musimy pamiętać, że celem tego procesu jest poprawa siły mięśniowej, zwiększenie elastyczności oraz ruchomości kręgosłupa, a także wydolności układu oddechowego, jeżeli występują trudności w oddychaniu.

Pacjentom zaleca się przede wszystkim wykonywanie:

  • ćwiczeń wzmacniających mięśnie pleców i brzucha,
  • ćwiczenia rozciągających,
  • ćwiczeń kardio – może to być zarówno jazda na rowerze, jak i pływanie lub bieganie.

Poprzez wykonywanie odpowiedniej liczby powtórzeń oraz serii możliwa jest korekcja postawy. Dzięki aktywności wzrasta także świadomość własnego ciała, w konsekwencji czego pacjent  uczy się samodzielnie chronić się przed nawrotami kifozy w przyszłości. 

Ponadto w większości przypadków skuteczna okazuje się też fizykoterapia. Możemy rozważyć zarówno masaże rozluźniające mięśnie, jeśli przyczyną dolegliwości jest nieprawidłowa postawa, jak i elektrostymulację, krioterapię oraz laseroterapię.

Warto wiedzieć, że fizykoterapia, a także rehabilitacja ruchowa w przeciążeniach karku, wadach postawy, zaokrąglonych plecach czy wrodzonych deformacjach kręgosłupa, niosą ze sobą niewymierne korzyści. Nie warto od nich odchodzić na rzecz stosowania samej farmakoterapii.

Kifoza piersiowa pogłębiona - ćwiczenia w domu

Ćwiczenia na kifozę piersiową możemy wykonywać w domu, jednak w pierwszej kolejności zawsze powinniśmy skonsultować się z lekarzem prowadzącym. Jeśli nie ma żadnych przeciwwskazań, pacjent może wprowadzić do codziennej aktywności:

  1. Ćwiczenie na proste plecy. Stań prosto i trzymaj ramiona wzdłuż ciała. Wciągnij brzuch, a następnie unieś delikatnie głowę ku górze. Wykonuj kilka powtórzeń.
  2. Ćwiczenie rozciągające klatkę piersiową. Stań prosto z ramionami wzdłuż ciała. Nie zmieniając swojej pozycji, delikatnie przesuń barki do tyłu i rozciągnij klatkę piersiową. Wytrzymaj tak przez kilka sekund, a następnie wróć do pozycji wyjściowej. Głęboko oddychaj. Wykonaj kilka powtórzeń. 
  3. Skręty tułowia. Usiądź na krześle i trzymaj ręce na klatce piersiowej. Delikatnie obróć tułów w lewo i w prawo, wykonując kilka powtórzeń. 
  4. Wiosłowanie. Usiądź na podłodze z wyprostowanymi nogami. Trzymaj hantle lub butelki wypełnione wodą w dłoniach i przyciągaj łokcie do ciała, starając się skierować łopatki ku sobie. Wykonaj kilka powtórzeń. 
  5. Pompki z łokciami przy ciele.

Wiemy już, jakie objawy daje kifoza. Rehabilitacja i fizykoterapia mogą pomóc w zniwelowaniu bólu oraz wypracować poprawną postawę ciała. Jeśli jednak poszukujemy bezpiecznych ćwiczeń, powinniśmy rozważyć zakup e-booka „Pogłębiona kifoza piersiowa”. W tej specjalistycznej pozycji lekarze zgromadzili zarówno najważniejsze informacje na temat opisanej deformacji kręgosłupa, jak i szczegółowo opisali poszczególne treningi wzmacniające oraz rozciągające całe ciało. Dzięki nim powrót do pełnej sprawności fizycznej będzie znacznie szybszy. Pozycja jest uzupełnieniem części pierwszej, która również zawiera 50 propozycji ćwiczeń, ubogaconymi dokładnymi i niezwykle pomocnymi ilustracjami.

Bibliografia: 

  1. WADY POSTAWY, Robert Terlikowski, Katarzyna Kaniewska, Anna Mirska.

  2. Korekcja przednia kifozy w chorobie Scheuermanna, Bogdan Bakalarek.
  3. Skolioza i kifoza, leczenie operacyjne, Chris C. Lee, Jacob M. Buchowski.
  4. Możliwości zastosowania metody PNF i kinesiotapingu w leczeniu młodzieńczej kifozy piersiowej, Magdalena Grudzień.
  5. Rehabilitacja w skoliozach oraz wadach postawy ciała, Wydawnictwo Forum Media. 
  6. Deskrypcja parametrów kifozy piersiowej i lordozy lędźwiowej populacji mężczyzn w wieku od 3 do 20 lat w ujęciu odsetkowym, Mirosław Mrozkowiak.