Pacjenci bardzo często uskarżają się na dolegliwości lub dyskomfort w obrębie kręgosłupa szyjnego. Problematyczne objawy nie pojawiają się jednak bez powodu. Podczas przeprowadzanego przez lekarza wywiadu zwykle okazuje się, że w ciągu kilku dni poprzedzających pojawienie się bólu lub napięcia wystąpiło przeciążenie. Co robić w takiej sytuacji? Pomocne mogą okazać się masaż karku i szyi, a także wizyty u fizjoterapeuty.
Chciałbyś dowiedzieć się więcej? Koniecznie przeczytaj artykuł: Na czym polega terapia punktów spustowych?
Przeciążenie karku daje typowe i jednocześnie niecharakterystyczne objawy, w związku z czym bardzo łatwo można pomylić je z innym problemem wymagającym natychmiastowego leczenia. Rozróżnienie rodzajów odczuwanego dyskomfortu okazuje się niezwykle istotne w skutecznej diagnostyce jak i późniejszej rehabilitacji.
Napięcie mięśni karku i szyi najczęściej wiąże się z dokuczliwym bólem zlokalizowanym w okolicach odcinka kręgosłupa szyjnego, a także mięśni okołokręgosłupowych. Przeciążenie odczuwane jest przede wszystkim w górnej części mięśnia czworobocznego na grzbiecie, bardzo blisko łopatki (dokładniej — pomiędzy nią a kręgosłupem). Ból jest kłujący lub promieniujący, umiejscowiony głęboko, jednak nie na tyle, aby nie można było go zlokalizować palcami. Zdarza się, że pacjenci odnoszą wrażenie, iż przenosi się on również w okolice ramion.
To jednak nie wszystko. Do głównych objawów należą również zawroty głowy, których diagnostyka może okazać się chybiona. Osoby z przeciążeniami często poszukują odpowiedzi u lekarza neurologa, wykonują tomografię komputerową głowy w poszukiwaniu guza, aż w końcu okazuje się, że winowajcą jest napięty kark. U chorych można zauważyć również wyraźne pochylenie głowy, jak i ograniczenie jej ruchów, co dodatkowo pogłębia problem.
Do rzadko występujących objawów należą nudności, wymioty, gorączka, poważne zaburzenia równowagi i czucia, a nawet drętwienie kończyn przypominające udar.
Przyczyn opisywanego przeciążenia jest wiele. Na napięcie mięśni karku i szyi najbardziej narażone są osoby spędzające dużo czasu przed komputerem lub laptopem. Dotyczy to również wszystkich pacjentów skarżących się na ból, który często korzystają z telefonu lub czytają książki z pochyloną głową. Jak to możliwe? Choć mało kto o tym pamięta, podczas wykonywania tego rodzaju — z pozoru niewymagających wysiłku — czynności, mięśnie szyi i ramion bez przerwy pracują. Pozwala to bowiem na utrzymanie wymaganej pozycji głowy.
Lista narażonych na przeciążenie karku na tym się nie kończy. Dolegliwości mogą odczuwać również osoby, które często drzemią w niewygodnej pozycji, na przykład po sytym obiedzie na kanapie. Do problemów prowadzi również zasypianie na krześle lub w fotelu bez oparcia.
Bardzo poważne w skutkach okazują się też wypadki samochodowe, podczas których doszło do nagłego, niespodziewanego przekręcenia głowy. W takich sytuacjach wymagane jest jednak wykonanie dodatkowych badań, aby wykluczyć między innymi uszkodzenia nerwów.
Napięcie, a także nieprzyjemny dyskomfort stwierdza się u osób żyjących w ciągłym stresie. Ponadto do powstania bólu przyczynia się brak aktywności fizycznej, praca siedząca, a nawet nadwaga. W takich sytuacjach pomocne mogą okazać się jednak ćwiczenia karku i szyi.
Niestety, zdarza się, że lekarz — zamiast przeciążenia karku — diagnozuje inną, zbliżoną pod względem objawów, chorobę. Najczęściej napięcie mylone jest z takimi schorzeniami jak:
Przeciążenie wymaga pomocy specjalisty z uwagi na fakt, iż wpływa ono nie tylko na ograniczenie ruchów głowy, lecz także na cały organizm. Przede wszystkim warto wiedzieć, że ciągłe wrażenie zesztywnienia prowadzi do znacznego obniżenia jakości życia. Ból nasilający się podczas ruchu, kłucie oraz dyskomfort po podniesieniu ręki, a nawet zawroty głowy występujące w trakcie schylania się mogą zniechęcać do podejmowania aktywności życiowej, jak i prowadzić do rezygnacji z uprawiania sportu czy pasji. Przewlekłe napięcie skutecznie odbiera radość z wykonywanych czynności, co może „owocować” frustracją oraz poczuciem niespełnienia.
Metody leczenia przeciążenia karku zależą przede wszystkim od źródła problemu. W niektórych przypadkach konieczne jest połączenie kilku różnych metod — na przykład psychoterapii z wizytami u fizjoterapeuty. Takie rozwiązanie zalecane jest osobom, które żyją w stresie i zmagają się z problemami natury psychicznej, które doprowadziły do nadmiernego napięcia szyi.
Jeśli natomiast przyczyna leży w niewłaściwej pozycji podczas pracy przy laptopie lub komputerze i nie doszło do uszkodzenia nerwów, wystarczy fizjoterapia karku. Jeśli specjalista nie zaleci inaczej, zabiegi można wzbogacać o domowe masaże mające na celu obniżenie szkodliwego napięcia. Oprócz tego stosuje się również:
Masaż karku i barków to jedna z najczęściej stosowanych metod radzenia sobie z bólem i dyskomfortem spowodowanym przez wszelkiego rodzaju przeciążenia tej okolicy. Trzeba jednak pamiętać, że najważniejsza jest prewencja, czyli zapobieganie powstawaniu problemów. W tym przypadku w ramach profilaktyki warto minimum raz w tygodniu (maksymalnie do trzech razy w tygodniu) wykonywać zabiegi relaksacyjne trwające do 60 minut. Kojący okazuje się między innymi masaż okolic kręgosłupa, dzięki któremu zmniejszone zostaje napięcie obejmujące barki i szyję.
Na przeciążenia stosuje się nie tylko masaż relaksacyjny, lecz także klasyczny. Najczęściej wykonuje się go manualnie, a w skórę wciera się oliwkę, aby odpowiednio ją natłuścić, a co za tym idzie — przygotować do zabiegu. Metoda ta pozwala rozluźnić mięśnie, a także łagodzi przewlekły ból. Ponadto korzystnie wpływa na układ limfatyczny, nerwowy i krwionośny. Warto wiedzieć również, że podczas masażu w organizmie wydzielana jest większa ilość serotoniny, dzięki czemu następuje redukcja stresu oraz lęku. Przyczynia się to między innymi do usunięcia niekomfortowego napięcia mięśni. Masaż karku i ramion może mieć więc zbawienny wpływ na osoby odczuwające ciągłą presję, a także przepracowane.
Specjaliści zalecają również terapię mięśniowo-powięziowych punktów spustowych. Metoda ta, choć jest mniej popularna niż klasyczny masaż, pomaga uwolnić się od bólu i napięcia. Tym sposobem można również doprowadzić do poprawy zaburzonych wzorców ruchowych takich jak garbienie się lub pochylanie głowy.
Nie należy zapominać również o hydroterapii i masażach wodnych, które skutecznie rozluźniają partie mięśni i wpływają wzmacniająco na ich struktury.
Decydując się na masaż, trzeba jednak pamiętać, że aby był on bezpieczny, musi zostać wykonany przez specjalistę, który dzięki doświadczeniu pomoże pozbyć się bólu, nie narażając pacjenta na kontuzje i urazy. Niepokojące objawy występujące po masażu – takie jak drętwienie i mrowienie kończyn, a także nietypowe bóle przypominające zakwasy – należy niezwłocznie skonsultować z lekarzem, ponieważ mogą one wskazywać na nieprawidłowo wykonany zabieg.
W przypadku wystąpienia przeciążenia lekarze i fizjoterapeuci zalecają również ćwiczenia karku i szyi, które można wykonywać w warunkach domowych. Aktywność ta okazuje się pomocna podczas przerw w pracy, jeśli czynności zawodowe wiążą się z długotrwałym wpatrywaniem się w monitor lub przeglądaniem dokumentacji z pochyloną głową.
W celu pozbycia się napięcia warto wykonać niezwykle proste ćwiczenie, które można wykonać również poza domem. Wystarczy usiąść na krześle, zwrócić brodę w dół (tak, aby podbródek zbliżył się do klatki piersiowej), po czym wytrzymać w tej pozycji około 5 sekund. Następnie należy z powrotem wyprostować głowę, jednak w taki sposób, aby podbródek zataczał jak najszerszy łuk.
Kolejnym, równie prostym ćwiczeniem jest rozciąganie karku. Polega ono na poruszaniu głową od jednego barku do drugiego (ucho nie musi dotykać ramienia, jednak ręce powinny być całkowicie rozluźnione).
Nieco trudniejsze może okazać się ostatnie ćwiczenie, które należy wykonać w pozycji leżącej. Aby złagodzić ból, należy położyć się na płaskiej powierzchni na brzuchu z rękoma luźno ułożonymi wzdłuż ciała (dłonie powinny być zwrócone ku podłodze). Następnie trzeba podnieść głowę w taki sposób, aby nie odchylać jej do tyłu. W tej pozycji warto wytrzymać około 10 sekund.
Każde z ww. ćwiczeń należy powtórzyć minimum 3 razy. Gimnastyka karku powinna nie tylko wzmocnić ramiona i szyję, lecz także uwolnić mięśnie zlokalizowane w okolicach kręgosłupa od napięcia oraz stresu. Regularne masaże, umiarkowana aktywność fizyczna, a także zdrowa dieta z pewnością przyczynią się do poprawy jakości życia chorego. W przypadku, gdy dyskomfort utrudnia normalne funkcjonowanie, konieczna będzie kilkumiesięczna rehabilitacja karku.
Warto w celu pogłębienia tematu zapoznać się ze specjalistycznymi opracowaniami, które zawierają przykładowe zestawy ćwiczeń. Jedną z takich pozycji jest pakiet ćwiczeń: Bóle karku spowodowane przeciążeniem mięśni oraz stawów. Zawiera on dobrze zilustrowane i opisane zestawy ćwiczeń, które mogą stanowić “domowy ratunek” rehabilitacyjny w przypadku przeciążenia karku.
