Postępowanie rehabilitacyjne w niewydolności przepony moczowo-płciowej u kobiet

Z publikacji dowiesz się:

• Czym charakteryzuje się niewydolność przepony moczowo-płciowej - jak często i czym się objawia?
• Jakie są jej przyczyny?
• Jakie są rodzaje nietrzymania moczu?
• Jakie czynniki ryzyka się wyróżnia?
• Jaka jest rola rehabilitacji w zapobieganiu i leczeniu niewydolności przepony moczowo-płciowej?
• Jakie działania się podejmuje, aby minimalizować ryzyko rozwinięcia się niewydolności przepony moczowo-płciowej?
• Na co fizjoterapeuta powinien zwracać uwagę?
• Jakie działania może podjąć sama pacjentka, aby zmniejszyć ryzyko uszkodzenia przepony lub by wrócić do sprawności po porodzie lub operacji?
• Jakie są formy leczenia i fizjoterapii?

Dodatkowo otrzymasz konspekt do ćwiczeń przy niewydolności przepony moczowo-płciowej - rozpisany na etapy dla 6-tygodniowej rehabilitacji (wraz z pozycja wyjściową do ćwiczeń, ich sposobem wykonywania, ilością powtórzeń i zaleceniami).

Publikacja jest kierowana zarówno do fizjoterapeutów, jak i do samych pacjentek, które chcą podjąć działania profilaktyczne lub przeprowadzić usprawniającą rehabilitację domową. Dzięki elektronicznemu formatowi, zawarte w tym minibooku materiały można bez problemu przenosić i wyświetlać na ekranach różnej wielkości. Publikacja stanowi cenną pomoc w fizjoterapii pacjentek przygotowujących się do porodu lub operacji ginekologicznych lub już cierpiących na niewydolność  przepony moczowo-płciowej.

Spis treści:

Postępowanie rehabilitacyjne w niewydolności przepony moczowo-płciowej u kobiet 5

Zaburzenia statyki narządu rodnego 5

Rodzaje nietrzymania moczu 6

Przyczyny niewydolności przepony moczowo-płciowej 7

Położnicze czynniki ryzyka niewydolności przepony moczowo-płciowej 8

Ginekologiczne czynniki ryzyka niewydolności przepony moczowo-płciowej 10

Styl życia w niewydolności przepony moczowo-płciowej 10

Rola rehabilitacji w zapobieganiu i leczeniu niewydolności przepony moczowo-płciowej 11

KONSPEKT DO ĆWICZEŃ (etap I – tydzień 1, 2, 3) 15

KONSPEKT DO ĆWICZEŃ (etap II – tydzień 4, 5, 6) 17

Piśmiennictwo 20

      Rola rehabilitacji w zapobieganiu i leczeniu niewydolności przepony moczowo-płciowej

 Zasadniczą funkcją fizjoterapeuty w ramach profilaktyki zaburzeń statyki narządu rodnego jest edukacja młodych kobiet w zakresie mechanizmu niewydolności przepony moczowo-płciowej, czynników ryzyka oraz ich eliminowania. Fizjoterapeuta powinien również propagować zdrowy i aktywny tryb życia. Ważnym aspektem profilaktyki jest przygotowanie kobiety do porodu fizjologicznego w szkole rodzenia.

Metoda „psychoprofilaktyki porodowej”, której fizjoterapeuta uczy przyszłe mamy, pozwala m.in. na „dobre rozegranie” porodu fizjologicznego. Jedną z technik tej metody, stosowanych w pracy z kobietami w późnym okresie ciąży, są ćwiczenia polegające na nauce świadomej relaksacji mięśni całego ciała, dzięki czemu uzyskuje się umiejętność odpowiedniego rozluźnienia mięśni krocza, jak również mięśni twarzy, w czasie pierwszego, a szczególnie drugiego okresu porodu podczas wykonywania parcia [1, 15].

Postępowanie fizjoterapeutyczne w okresie ciąży powinno koncentrować się na ćwiczeniach rozciągających mięśnie dna miednicy i na świadomej kontroli relaksacji tej grupy mięśniowej. Nauka ta polega na rozluźnianiu mięśni po uprzednim ich napięciu. Należy stosować pozycje odciążające mięśnie krocza, tj. pozycję boczną Seemsa, kolankowo-łokciową, w klęku podpartym na krześle, piłce lub worku saco. Nabycie umiejętności relaksu ułatwia poród, skraca jego czas i skutecznie zabezpiecza przed urazami mięśni krocza oraz zmniejsza ryzyko wystąpienia objawów nietrzymania moczu w okresie ciąży i po porodzie [1, 15].

Według Berghella i wsp. [12] do działań położniczych zmniejszających ryzyko uszkodzenia struktur przepony moczowo-płciowej, zwłaszcza u pierworódek, należy masaż krocza wykonywany od 34 tygodnia ciąży do czasu porodu, co zostało potwierdzone w badaniach obejmujących grupę ponad 2400 kobiet.  Poród w środowisku wodnym również sprzyja rozluźnieniu, zmniejszeniu odczuwania bólu, rzadszemu występowaniu urazów krocza, podobnie jak obecność osoby towarzyszącej i pozycja pionowa matki w czasie drugiego okresu porodu [1, 12].

Metoda parcia przy otwartej szparze głośni (próba Valsalvy) – to działanie także zaliczane do profilaktyki nietrzymania moczu, ze względu na fakt synergii pomiędzy mięśniami oralnymi a mięśniami dna miednicy. Jeżeli jednak druga faza porodu przedłuża się, zalecane jest parcie przy zamkniętej szparze głośni, aby praca tłoczni brzusznej była efektywna [12]. Zastosowanie ciepłych okładów na okolice krocza w II okresie porodu powoduje zmniejszenie częstości pęknięć krocza III i IV stopnia [12].