Afazja u dorosłych

Z publikacji dowiesz się:

• Jakie jest wstępne rozpoznanie 32-letniego pacjenta po udarze mózgu?
• Co wiemy o historii choroby i stylu życia pacjenta?
• Od czego uzależnione jest powodzenie terapii w afazji?
• Jakie trudności napotykał pacjent z afazją?
• Czym charakteryzuje się afazja mieszana?
• W jaki sposób przebiegała terapia pacjentki z afazją mieszaną i jakie postępy i trudności obserwowano na poszczególnych etapach?
• Czego możemy dowiedzieć się z analizy wyników rezonansu magnetycznego?
• W jaki sposób realizować cele terapii pacjenta z afazją?
• W jaki sposób pracować nad płynnością wypowiedzi?
• Jak doskonalić rozumienie mowy?
• Jak wzbogacać język pacjenta?
• W jaki sposób prowadzić terapię pacjenta z afazją skrzyżowaną na neurobiologicznym podłożu bilingwizmu?
• Na co zwracać szczególną uwagę?

Dzięki elektronicznemu formatowi, zawarte w tym minibooku materiały można bez problemu przenosić i wyświetlać na ekranach różnej wielkości.

Spis treści

AFAZJA PO UDARZE MÓZGU. 5

Z wywiadu od rodziców: 6

Po przyjęciu pacjenta na oddział ustalono rozpoznanie wstępne. 6

W badaniu CT (tomografii mózgowej). 6

W badaniu neurologopedycznym. 6

Wnioski. 7

Rozpoznanie końcowe. 7

Kolejną rozmowę przeprowadzono po upływie miesiąca od poprzedniej – cztery miesiące od zachorowania.. 9

STUDIUM PRZYPADKU TRUDNOŚCI DIAGNOSTYCZNE U 60-LETNIEJ PACJENTKI Z AFAZJĄ MIESZANĄ . 11

Informacje otrzymane od lekarza prowadzącego. 11

Wywiad i badanie neurologopedyczne z 23.09.2009 r.. 11

Wnioski. 12

Badanie i terapia neurologopedyczna prowadzona w kolejnych dniach. 12

Wnioski. 12

CT głowy. 12

MR mózgu/pnia bez i z kontrastem z 11.

12.2009 r.. 12

CT głowy b/k z 15.12.2009 r.. 13

CT głowy b/k z 29.12.2009 r.. 13

Rokowanie. 13

Wnioski. 13

STUDIUM PRZYPADKU INTENSYWNA TERAPIA LOGOPEDYCZNA WYZNACZNIKIEM JAKOŚCI FUNKCJONOWANIA PACJENTA Z AFAZJĄ. 14

Doskonalenie rozumienia mowy. 15

Poprawa artykulacji i ekspresji mowy. 15

Praca nad płynnością wypowiedzi. 15

Ćwiczenia strony gramatycznej języka. 15

Usprawnianie komunikacji niewerbalnej. 16

Wzbogacanie słownictwa. 16

Doskonalenie czytania i pisania. 16

Poprawa społecznego funkcjonowania, utrzymywanie dobrej kondycji emocjonalnej, pamięci i myślenia. 16

AFAZJA SKRZYŻOWANA STUDIUM PRZYPADKU. 17

Lateralizacja a przyswajanie języka. 17

Dwujęzyczność a rozwój mózgu. 19

Opis przypadku. 19

Dyskusja. 20

Podsumowanie. 22

Dwujęzyczność a rozwój mózgu

Dwujęzyczność (ang. bilingualism) można definiować na wiele sposobów. Przyjęło się, że termin ten oznacza zespół umiejętności, który umożliwia osobie dwujęzycznej posługiwanie się w stopniu biegłym dwoma językami lub określa się jako tworzenie zrozumiałych wypowiedzi (komunikatów) w dwóch językach. Socjolingwistyka definiuje ten termin jako zdolność regularnego stosowania dwóch języków, nie uwzględniając tym samym kompetencji językowych danej osoby. Badania wykazały, że u osób dwujęzycznych występują liczne odmienności w zakresie budowy i funkcji niektórych części mózgu, m.in. okolic zaangażowanych w operację językami, odpowiedzialnych za selektywność uwagi, związanych z adaptacją do zmieniających się warunków czy rozwiązywania problemów. Mózg tych osób przez całe życie potrafi kontrolować sposób komunikacji z drugą osobą za pomocą jednego języka, powstrzymując tym samym wypowiedzi w drugim, lepiej radzi sobie w nieustannie zmieniającym się świecie i znacznie szybciej rozwiązuje problemy napotkane na drodze (Mirek 2014, Wróblewska-Pawlak 2013, Krizman, Marian, Shook, Skoe, Kraus 2012). Do ośrodków mowy w półkuli dominującej należy ruchowy ośrodek mowy Broca, zlokalizowany w zakręcie czołowym dolnym, który wysyła projekcje do kory M1, czyli pierwszorzędowej kory ruchowej, kontrolującej mięśnie strun głosowych, języka i ust oraz czuciowy bądź słuchowy ośrodek mowy Wernickego w zakręcie skroniowym górnym. Dzięki ośrodkowi Broca mamy zdolność artykulacji słów. Jego uszkodzenie wywoła afazję ruchową – niepłynną. Z kolei ośrodek Wernickego umożliwia rozumienie i tworzenie słów, a jego uszkodzenie spowoduje afazję czuciową – płynną. W tym przypadku pacjent nie rozumie wypowiadanych słów, ale jego mowa jest płynna. Wyróżnia się także afazję mieszaną i całkowitą, którą cechują objawy uszkodzenia zarówno ośrodka Broca, ośrodka Wernickego, jak i objawy afazji przewodzeniowej (Young, Young, Tolbert 2016, Rosińczuk, Kazimierska-Zając, Kołtuniuk 2016). Afazja skrzyżowana następuje wskutek uszkodzenia prawej półkuli u osób praworęcznych bądź lewej półkuli u chorych leworęcznych, a więc półkuli tożstronnej wobec dominującej strony ciała, co prowadzi do zaburzeń językowych. Objawy przypominają afazję Broca i Wernickego. Częściej pojawia się u osób leworęcznych. W przypadku afazji skrzyżowanej terapia logopedyczna pacjenta bywa skuteczniejsza, gdyż jej objawy szybciej się wycofują (Herzyk 1997). Według źródeł naukowych afazja skrzyżowana pojawia się u około 4–5% pacjentów ze stwierdzonym incydentem naczyniowym OUN.