Rehabilitacja u osób z przewlekłą chorobą nerek

Z publikacji dowiesz się:

• Jakie wymienia się przyczyny obniżonej wydolności fizycznej w przewlekłej chorobie nerek?
• Na czym polega proces leczenia?
• Jakie korzyści dla chorego wynikają z aktywności fizycznej?
• Jakie są kryteria kwalifikacji oraz dyskwalifikacji pacjentów do rehabilitacji ruchowej?
• Jakie zalety treningu w czasie hemodializy wyróżniamy?
• Jakie są wskazania do przerwania wysiłku fizycznego?
• Jak minimalizować ryzyko związane z ćwiczeniami?
• Jakie są zasady działania dializy otrzewnowej?
• Na czym polega postępowanie rehabilitacyjne po chirurgicznej implantacji cewnika otrzewnowego?
• Jaka jest specyfika treningu osób dializowanych otrzewnowo?

Minibook stanowi kompleksowe omówienie charakterystyki i metod rehabilitacji osób z przewlekłą chorobą nerek, które posłuży zarówno fizjoterapeutom, jak i pacjentom indywidualnym. Dzięki elektronicznemu formatowi, zawarte w tym minibooku materiały można bez problemu przenosić i wyświetlać na ekranach różnej wielkości. 

Spis treści

1. Postępowanie rehabilitacyjne u pacjentów przewlekle hemodializowanych z powodu przewlekłej choroby nerek 5

Przewlekła choroba nerek 5

Leczenie przewlekłej choroby nerek 6

Wydolność fizyczna w przewlekłej chorobie nerek 7

Przyczyny obniżonej wydolności fizycznej w przewlekłej chorobie nerek 7

Pierwsze doświadczenia w zakresie rehabilitacji ruchowej u osób przewlekle hemodializowanych 8

Trening fizyczny pacjentów przewlekle hemodializowanych – ogólne zalecenia 10

Przykładowy zestaw ćwiczeń fizycznych możliwych do wykonania w czasie zabiegu hemodializy 14

Piśmiennictwo 16

2. Postępowanie rehabilitacyjne u pacjentów przewlekle dializowanych otrzewnowo z powodu przewlekłej choroby nerek 18

Zasada działania dializy otrzewnowej 18

Najczęściej wykorzystywane rodzaje dializy otrzewnowej 19

Cewnik do dializy otrzewnowej 20

Postępowanie rehabilitacyjne po chirurgicznej implantacji cewnika otrzewnowego 20

Jakich ćwiczeń i sportów unikać 23

Formy wspomagania treningu fizycznego 24

Piśmiennictwo 28

Korzyści wynikające z regularnej aktywności fizycznej w grupie pacjentów przewlekle hemodializowanych:

■ zwiększenie szczytowego poboru tlenu (nie do poziomu norm populacyjnych – poprawa od 5 do 42%),

■ poprawa sprawności fizycznej mierzonej poprzez czas reakcji i siłę mięśni kończyn dolnych,

■ profilaktyka lub poprawa kontroli nadciśnienia tętniczego i mniej leków przeciw nadciśnieniu (nie wszystkie badania to potwierdzają),

■ poprawa funkcji skurczowej lewej komory,

■ poprawa w zakresie sztywności tętnic,

■ zwiększenie stężenia hemoglobiny i poziomu hematokrytu,

■ poprawa metabolizmu lipidów,

■ poprawa jakości życia, poprawa funkcjonowania psychospołecznego,

■ zmniejszenie depresji i lęku,

■ zmniejszenie zmęczenia,

■ poprawa jakości snu,

■ poprawa subiektywnej oceny funkcjonowania fizycznego i poziomu energii,

■ redukcja czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych,

■ obniżenie ryzyka wystąpienia cukrzycy (poprawa poziomu glikozy na czczo, poziomu insuliny),

■ obserwowano obniżenie poziomu CRP, co jest zgodne z obserwacjami na populacji zdrowej,

■ możliwość bycia niezależnym i zmniejszenie ryzyka upadków, szczególnie u osób starszych.

Przed rozpoczęciem programu rehabilitacji ruchowej wszyscy chorzy powinni być poddani starannej kwalifikacji lekarskiej (nefrolog, kardiolog, diabetolog) i fizjoterapeutycznej.

Kwalifikacja pacjentów do programów ćwiczeń odbywa się na podstawie poniższych kryteriów:

■ pacjenci bez ograniczeń mięśniowo-szkieletowych,

■ stabilnie dializowani,

■ ciśnienie tętnicze krwi <200/100 mmHg,

■ poziom glukozy 100–300 mg/dl,

■ pacjent bez warunków medycznych, które wykluczałyby ćwiczenia,

■ stabilni kardiologicznie,

■ chęć do wykonywania ćwiczeń.

Wskazania do przerwania wysiłku fizycznego

Jeżeli terapeuta zauważy niepokojące objawy podczas treningu, tj.: niemożność utrzymania zadanej intensywności, znaczne spłycenie oddechu, intensywne zaczerwienienie twarzy, jej bladość lub sinicę, lub gdy pacjent zgłasza następujące objawy: ból w klatce piersiowej lub dławienie, nudności, zawroty głowy, napad zaburzeń rytmu serca, zawroty głowy w trakcie ćwiczeń lub po nich, ból mięśni i/lub stawów – wtedy bezwzględnie należy  przerwać wysiłek.