Metody leczenia obrzęku limfatycznego
Niezwykle istotnym aspektem w postępowaniu rehabilitacyjnym jest dbałość o istniejący obrzęk limfatyczny i zapobieganie jego powstawaniu. Istotą postępowania jest niedopuszczenie do jego powiększania i zaniedbania. Rozwój obrzęku wpływa na ograniczenie ruchomości w wyniku zmniejszenia podatności tkanki podskórnej na rozciąganie oraz jest przyczyną wzrostu ciśnienia, które generuje objawy od poczucia dyskomfortu do bólu w obszarze zajętej kończyny. Obrzęk limfatyczny zwiększa ryzyko zakażeń, uszkodzeń i obniżonych zdolności naprawczych tkanek w postaci: zapaleń naczyń chłonnych, stanów zapalnych skory, przebarwień kończyn, nadmiernego rogowacenia skory, a nawet naczyniomięsaka limfatycznego kończyny.
Obrzęki limfatyczne wymagają kompleksowego leczenia, czyli łączenia rożnych form terapii. Wśród obecnie stosowanych metod wyróżnia się:
■ farmakoterapię (leki, tj. benzopirony, flawonoidy diuretyki, hialuronidazę, kwas pantotenowy i selen),
■ właściwą pielęgnację skory, celem zapobieżenia infekcjom grzybiczym i bakteryjnym skory, unikanie zacięć, ukłuć szpilką, ukąszeń owadów, oparzeń, a nawet szczepień, mierzenia ciśnienia, pobierania krwi),
■ elewację kończyny (polegającą na unoszeniu kończyny na wysokość serca przez 10–15 min, minimum 3 × dziennie) oraz elewację kończyny podczas odpoczynku i spania (w ciągu nocy dochodzi do redukcji objętości kończyny nawet o 100 ml),
■ manualny drenaż limfatyczny (MDL) polegający na udrożnieniu większych pni limfatycznych i węzłów chłonnych usytuowanych bliżej ujścia oraz następczym przepychaniu chłonki z obwodu,
■ masaż pneumatyczny (w formie pomp jednokomorowych lub wielokomorowych),
■ aquavibron lub masaż wibracyjny,
■ automasaż,
■ natrysk podwodny i kąpiel wirowa,
■ rękawy elastyczne i techniki bandażowania (kompresoterapia) jako bierne terapie przeciwobrzękowe, wykorzystujące ucisk zmniejszający się proksymalnie (czas noszenia rękawów – 6–24 h, bandaży – przez 24 h),
■ ćwiczenia lecznicze (zalecane są wysiłki z wysokim uniesieniem kończyn górnych i umiarkowanym tempem w celu uniknięcia obrzęku powysiłkowego, a także ćwiczenia w wodzie),
■ trening wytrzymałościowy (wiosłowanie w siadzie na ergometrze, unoszenie przedramion ze sztangą, wyciskanie na ławeczce, leżąc, sprzed klatki piersiowej),
■ kinesiotaping (wśród zalet należy wymienić możliwość dłuższego noszenia, poczucie większego komfortu, nieograniczanie ruchomości w czynnościach codziennych oraz możliwość kąpieli
