Fizjologiczne aspekty stosowania kinezystymulacji u kobiet w okresie ciąży
Analizując przemiany w organizmie kobiety ciężarnej, można stwierdzić, że nie ma przeciwwskazań fizjologicznych do stosowania ruchu w okresie ciąży. Świadczy o tym wydolność wysiłkowa. Wykazano, że wydolność wysiłkowa kobiet ciężarnych jest zbliżona do wydolności wysiłkowej kobiet nieciężarnych, a w okresie od 25. tygodnia do 32. tygodnia ciąży – nawet większa. W tym czasie zwiększa się o 30% pojemność wyrzutowa serca i objętość krwi krążącej. Zwiększa się także wentylacja płuc i wymiana gazowa. To przystosowanie ciążowe stwarza w organizmie kobiety dobre warunki do stymulacji specjalnymi ćwiczeniami ruchowymi. Wiadomo, że terapeutyczne właściwości odpowiednio dobranych ćwiczeń ruchowych wpływają na optymalne przygotowanie kobiet do kolejnych tygodni ciąży i do porodu. Poprzez właściwie dobrane ćwiczenia ruchowe u kobiet ciężarnych zapobiega się takim uciążliwościom, jak: obrzęki, zastoje żylne, kurcze łydek. Systematycznie stosowanie ćwiczeń ruchowych, a szczególnie oddychania torem brzusznym, wpływa dodatnio na wydolność układu oddechowego i krążeniowego, stwarzając dobre warunki do dotlenienia organizmu matki oraz dziecka. Wzrasta tym samym przemiana materii, co zapobiega gromadzeniu się tłuszczu, a w konsekwencji – nadmiernej zwyżce masy ciała matki. Umiejętnie dozowany ruch łagodzi takie zaburzenia, jak: bole głowy, mdłości, złe samopoczucie. Ze względu na wzrastającą ciążę następuje fizjologiczne rozluźnianie się więzadeł spojenia łonowego, stawów krzyżowo-biodrowych, chrząstek międzykręgowych w odcinku lędźwiowym kręgosłupa oraz rozciąganie się mięśni brzucha. Zmniejsza się zdolność utrzymania prawidłowej postawy, powodując zmiany w statyce ciała ciężarnej. Środek ciężkości przesuwa się do przodu, co jest kompensowane odchyleniem się górnej części tułowia kobiety ciężarnej. Dochodzi do większego przodopochylenia miednicy i zwiększenia głębokości lordozy. Stan ten wywołuje napięcie mięśni krótkich kręgosłupa w odcinku krzyżowo-lędźwiowym oraz częste występowanie dolegliwości bólowych. Odpowiednio stosowane ćwiczenia ruchowe zapobiegają również nadmiernemu rozciąganiu się mięśni brzucha, a tym samym wpływają na optymalne utrzymanie prawidłowej statyki ciała.
Zadania ćwiczeń ruchowych, kinezystymulacji, stosowanych w późnym okresie ciąży o przebiegu fizjologicznym:
- stymulacja krążenia, uzyskanie lepszej przemiany materii, zapobieganie uciążliwościom ciąży: obrzękom, kurczom łydek, zastojom żylnym (ćwiczenia dystalnych części ciała),
- rozciąganie tkanek miękkich ograniczających ruchomość stawów miednicy oraz dolnych partii kręgosłupa, stymulacja stawów krzyżowo-lędźwiowych, zapobieganie oraz terapia bólów krzyża (ćwiczenia gibkościowe, rozluźniająco-rozciągające),
- zapewnienie optymalnego tonusu mięśni brzucha (ćwiczenia mięśni brzucha),
- wyrabianie umiejętności rozluźniania dowolnych partii mięśni tułowia (ćwiczenia w napinaniu i rozluźnianiu),
- nauka zachowania się podczas porodu (wyrobienie nawyku oddychania) w określonym rytmie i tempie dostosowanym do fali skurczów macicy, z równoczesnym rozluźnieniem mięśni całego ciała, nauka przyjmowania odpowiednich pozycji (wdrożenie w metodę psychoprofilaktyki porodowej),
- relaks przy muzyce: odprężenie, rozluźnienie (nauka psychofizycznego relaksu).
